معضلات زيست محيطي جدا از مساله آلودگي هوا در کشور ما کم نيست و سازماني به نام حفاظت از محيط زيست سالهاست که در تکاپوي حل آنها است. موضوع حفاظت محيط زيست مثل بسياري از موضوعات ديگر ميتواند با کمک تکنولوژي پيشرفت کند و خود سازمان هم اين مساله را به تازگي جدي گرفته است. رييس سازمان حفاظت محيط زيست، «عيسي کلانتري» درباره وم استفاده از علم روز در مساله محيط زيست ميگويد: «نياز امروز محيط زيست ايران، بهره مندي از دانش روز و برگزاري دوره هاي مختلف آموزشي داخل و خارج کشور براي کارشناسان محيط زيست است.»
از نظر کلانتري کشور بايد به صورت جهاني دراينباره تفکر و اقدام کند تا بتوانيم برخي از مشکلات را رفع کنيم. او باور دارد ايران با مشکلات زيادي همچون احياي درياچه اروميه، پيدا کردن راه حل براي هامون يا شادگان خشک شده،نجات يوزپلنگ،بازگرداني اثرات بيابان زايي، از ميان رفتن جنگل ها و يافتن راه حل براي چالش هاي کمبود آب دست و پنجه نرم ميکند.
از نظر بسياري از کارشناسان محيط زيست از جمله «زهرا نوري» تغييرات اقليم در ايران مسئله آب، تنوع زيستي، آلودگي، فرسايش خاک را در کشور تشديد مي کند. وي که خود از فعالان محيط زيست نيز به شمار ميرود استفاده از علوم رايانهاي را از ديرباز کمکحال بحران محيط زيست در کشور عنوان ميکند:
«امروزه تأثير فناوري اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در توسعه فضاي سبز به خوبي ديده ميشود. ايجاد کشوري سبز با کاستن از سفرهاي زايد درون شهري و همچنين حفاظت از مراتع امکان پذير است و با استفاده از فضاي وب ميتوان به کاهش مصرف کاغذ روي آورد. اين از اساسيترين و پيشپاافتادهترين تاثيرات وب در حفظ محيط زيست است و در دوران حاضر به مسائل بسيار پيشرفتهتري ميتوان فکر کرد.»
او معتقد است اداره پژوهش و فن آوري سازمان حفاظت از محيط زيست در اين زمينه کمکاري ميکند و اولويتهاي پژوهشي در اين سازمان به دور از استاندارهاي منطقي تدوين ميشوند:
«بررسي مواد موجود گوناگون درسدها و درياچه ها و حتي خاک برخي مناطق ميتواند کمک شاياني به حفاظت و پيشگيري از آن مکانها به همراه داشته باشد. در علم محيط زيست پيشبيني بيشتر از درمان بعد از بيماري کاربرد دارد و در مواقعي پيش ميآيد که واقعا ديگر کاري از دست علم بر نميآيد. البته اين از محدوديتهاي تکنولوژي امروزيست و چه بسا در آينده ما شاهد حضور نسلهاي منقرض شده حيوانات هم باشيم.»
نوري معتقد است فناوري نانو آنطور که بايد و شايد در زمينه علوم تکنولوژي در محيط زيست مورد استفاده قرار نگرفته و اقداماتي همچون نانوها (براي تصفيهي پسابهاي صنعتي)، نانوپودرها (براي تصفيهي گازهاي آلايندهي خروجي از خودروها و واحدهاي صنعتي) و نانولولهها (براي ذخيرهسازي سوخت کاملاً تميز هيدروژن) ابتداييترين کارهاي حاصل شده با فناوري نانو به حساب ميرود. وي باور دارددورنماي استفاده از اين فناوري نوين بسيار گستردهتر از اينگونه کاربردهاي جزيي بايد باشد:
«ساخت نانوحسگر و يا نانوپوششها ميتواند تغييرات شگرفي در دنياي انسان ايجاد کند. انسانها براي سلامتي خود احتياج به آشاميدن آب سالم دارند که ويژگيهاي آن بايد بيبو بودن، بيمزه بودن و زلالي باشد.هزينه تصفيه آب امروزه بسيار بالاست و با اين فناوريها ميتوان آب زلال و سالم را به همه جاي کشور رساند. يا به عنوان مثال ديگر مانيتورهاي ساخته شده از مواد نانو ساختار بسيار کمخطرتر از انواع مشابه ساخته شده را دارند. البته قبول دارم که برخي از اين مثالها با فناوري موجود در کشور چندان همخواني ندارد ولي عملي شدن آنها دور از ذهن هم نيست.»
نوري علومي مانند بيوتکنولوژي و امثال آن را آينده دنياي بشر امروز ميداند و آن را نامربوط با مساله محيط زيست نميبيند. از ديدگاه او محيط زيست و حفاظت از آن بيشترين موضوعي است که با فناوري به روز ميتواند به پلههاي بالاتر از حال حاضر برسد:
«تمام دستگاههاي دولتي و وزارتخانهها بايد به اين مساله بپردازند و نبايد تمام مسائل و مشکلات محيط زيست بر دوش يک سازمان قرار بگيرد. اقدامات وزارت ارتباطات از سال 93 تا کنون از جمله اقدامات درخور توجه براي حفاظت از محيط زيست به شمار ميرود. اقداماتي چون توجه به انرژي خورشيدي، دفع فاضلاب از طريق شبکه فاضلاب شهري و استفاده از سپتيک تانک براي تصفيه فاضلاب. همچنين شهرداريها نيز در اين ميان نقش اساسي را بر عهده دارند و اقدامات مطلوبي را براي حفاظت از محيط زيست انجام دادهاند. خوشبختانه رسانههاي امروزي ميتوانند تريبون هر فعال محيط زيست باشند و مردم را بيشتر با عمق مشکلات زيستي کشور آشنا سازند.»
گسترش فناوري و تکنولوژي در دنيا باعث کمکهايي به مساله محيط زيست شده که در کشور ما تصور برخي از آنها فقط در فيلم هاي علمي-تخيلي ميگنجد. نقش رباتها و ماشينها در حال حاضر بيشتر از پيش است و اقدامات در اين زمينه در ايران در ابتداييترين حالات خود قرار دارد. با اينکه محيط زيست سالم آينده نسل بشر به شمار رفته ولي بحث سرمايهگذاري و. در آن هنوز هم ديدگاهي خيرخواهانه در ايران دارد و نگاهي تجاري به آن نميشود در نتيجه شرکتهاي خصوصي و يا استارتاپهاي کمي در اين زمينه فعاليت ميکنند. شايد رسانههاي جمعي و شبکههاي اجتماعي بتوانند با نشان دادن اوضاع به مردم و همياري آنها کمکي به بهبود بخش خصوصي و يا توجه بيشتر دولتيها به اين بخش را فراهم سازند.
درباره این سایت